8 κάστρα της Ελλάδας με μοναδική ιστορία
Σχεδόν σε κάθε μικρό ή μεγάλο τόπο στη νησιωτική ή στην Ηπειρωτική Ελλάδα θα συναντήσουμε κάστρα. Κάθε ένα από αυτά έχει τη δική του μοναδική ιστορία η οποία δεν περιλαμβάνει πρίγκιππες, αλλά στρατιώτες που έδειναν μάχες για να προστατεύσουν τη γη τους.
1. Κάστρο του Πλαταμώνα
Πρόκειται για μια καστροπολιτεία του 10ου αιώνα που χτίστικε αρχικά για να προστατεύει την περιοχή από τις πειρατικές επιδρομές και δεύτερον προστάτευε την είσοδο της Μακεδονίας.Εντυπωσιακός είναι ο οκταγωνικός πύργος 18 μέτρων. Παραχωρήθηκε από τον Βονιφάτιο Μομφερατικό στους Ενετούς. Καταλήφθηκε το 1244 από τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα μέχρι την άλωσή του από τους Οθωμανούς. Πέρασε ξανά το 1425 στους Ενετούς και μετά από πολιορκία το 1427 ξαναπερνά στην κυριαρχία των Οθωμανών που τους διευκόλυνε στην άλωση της Θεσσαλονίκης το 1430. Τα εξωτερικά τείχη διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση και το ύψος τους φτάνει τα 9,5 μέτρα και το πάχος τα 2. Στο εσωτερικό θα βρείτε την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και μια εντυπωσιακή κινστέρνα.
2. Κάστρο - Φρούριο της Καβάλας
Είναι σημείο αναφοράς στην πόλη της Καβάλας. Χτίστηκε κυρίως τον 15ο αιώνα στο σημείο της Βυζαντινής Ακρόπολης που καταστράφηκε τον 14ο αιώνα, ενσωματώνοντας παλαιά κτίσματα στην κατασκευή της. Λόγω του στρατηγικού σημείου μπορούσε εύκολα να ελέγχει την Εγνατία οδό. Στην ιστορία του κάστρου υπάρχει το πέρασμά του τόσο στους Ενετούς, όσο και στους Οθωμανούς. Εντός των τειχών θαυμάστε τον κυκλικό πύργο, με την πανοραμική θέα στην πόλη, τα φυλάκια, τον χώρο των πυρομαχικών και τη δεξαμενή του νερού. Στα τέλη του 17ου αιώνα μετατράπηκε σε φυλακή. Το φρούριο αγοράστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον χεδίβη της Αιγύπτου Αμπάς Χιλμί για να εγκαταστήσει εκεί μια Βιομηχανική και Βιοτεχνική Σχολή, ωστόσο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ και τη δεκαετία του 1960 ο δήμος Καβάλας το αγόρασε από τον Οργανισμό Αιγυπτιακών Βακουφιών για το ποσό των 70.000 δραχμών.
3. Κάστρο Χλεμούτσι
Βρίσκεται στο χωριό Κάστρο του Ν. Ηλείας. Χρίστηκε τον 13ο αιώνα για την προστασία του φράγκικου πριγκηπάτου της Αχαΐας και λόγω των φράγκων ομάστηκε Clermont, παραφθορά του ονόματος είναι το Χλεμούτσι. Στις αρχές του 14ου αιώνα περνάει για λίγο στα χέρια των Καταλανών, μετά και πάλι στους Φράγκους μέχρι τις αρχές του 15ου αιώνα όταν περιήλθε στον Κάρολο Τόκκο, κόμη της Κεφαλονιάς και Δεσπότη της Ηπείρου ο οποίος το δίνει προίκα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο όταν εκείνος παντρεύεται την κόρη του Τόκκου. Τριάντα τρία χρόνια μετά το κατέλαβαν οι Οθωμανοί και το 1867 οι Ενετοί ενώ το 1715 ξαναπέρασε στα χέρια των Τούρκων οι οποίοι το κράτησαν μέχρι την Επανάσταση του ‘21.Είναι ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα της Ελλάδος ως εξαιρετικό δείγμα φρουριακής αρχιτεκτονικής της εποχής της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο. Στο κάστρο λειτουργεί επίσης και μουσείο, του οποίου η μόνιμη έκθεση «Η εποχή των ιπποτών-Οι σταυροφόροι στο Μοριά», περιλαμβάνει περισσότερα από 500 αντικείμενα, που χρονολογούνται από τον 13ο έως τον 15ο αι μ.Χ. μάλιστα η συλλογή της μεσαιωνικής κεραμικής του είναι εξαιρετική και η πιο πλούσια στον ελλαδικό χώρο.
4. Κάστρο της Ναυπάκτου
Πάνω από την πόλη και το λιμάνι της Ναυπάκτου υπάρχει το κάστρο της πόλης με την μακρά του ιστορία. Η πρώτη φάση της οχύρωσης χρονολογήτε τον 5ο αι. π.Χ. Συνεχίζεται στα Βυζαντινά η οποία ενσωματώνει στην οχύρωση της τμήματα των πρώτων χρόνων. Η συνολική του έκταση είναι 175 στρέμματα και η περίμετρος 2.250 μ. Και αυτό το κάστρο καταλήφθηκε από τους Ενετούς και στη συνέχεια από τους Οθωμανούς. Διαθέτει 5 οχυρωματικούς περίβολους που ξεκινούν από την ακρόπολη και καταλήγουν στη θάλλασα. Εντός των τειχών θα δείτε και το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία του 19ου αιώνα που έχει χτιστεί πάνω στα θεμέλια παλαιότερης τρίκλιτης μεσοβυζαντινής βασιλικής. Η θέα προς την πόλη και τις ακτές της Πελοποννήσου όπως και στη γέφυρα του Ρίου είναι μοναδική.
5. Κάστρο της Πύλου ή Νιόκαστρο
Χτίστηκε από τους Οθωμανούς το 1573 έπειτα από την ήττα τους στη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Πέρα από την οχυρωματική προστασία του έδωσε τους Οθωμανούς και τον έλεγχο του εμπορίου. Μεταξύ του 1686 και του 1715 πέρασε στα χέρια των Ενετών ενώ μερικά χρόνια αργότερα καταλήφθηκε από Ρώσους αξιωματούχους, τους αδερφούς Ορλώφ. Το 1821 το κατέλαβαν οι Έλληνες, αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα πέρασε στα χέρια του Ιμπραήμ. Μετά τη μάχη του Ναυαρίνου ο Ιμπραήμ το εγκατέλειψε και μετατράπηκε σε φυλακή όταν η πόλη της Ναυπάκτου μεταφέρθηκε εκτός των τειχών. Διαθέτουν προμαχώνες, με πιο σημαντικούς αυτούς προς τη θάλασσα ώστε να προστατεύουν την είσοδο και το λιμάνι. Το τμήμα της ακρόπολης διέθετε έξι πεντάπλευρους προμαχώνες και σχεδόν εξήντα κανόνια ενώ πάνω από την είσοδο του κάστρου υπήρχε και ζεματίστρα. Εντός του κάστρου πλέον σώζονται κάποια ερείπια κατοικιών και άλλων κτιρίων καθώς και το τζαμί που έχει μετατραπεί σε εκκλησία της Μεταμορφώσης του Σωτήρος.
6. Κάστρο της Μυτιλήνης
Ένα από τα πιο όμορφα κάστρα. Πρόκειται για βυζαντινό κάστρο που έχει χτιστεί πάνω στη θέση της αρχαίας ακρόπολης του νησιού.Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κάστρα της Μεσογείου και εκτείνεται σε 60 στρέμματα περίπου.Σήμερα σώζονται μια βυζαντινή πυλίδα, ο ανατολικός τοίχος του κεντρικού οχυρωματικού περιβόλου και η δεξαμενή. Το 1355 το νησί της Λέσβου δίνεται ως προίκα στην αδελφή του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου, στον γάμο της με τον Francisco Gattelusio, ο οποίος ξεκίνησε να το ανακαινίζει όμως ο δυνατός σεισμός του 1384 υπήρξε καταστροφικός τόσο για την πόλη όσο και για το κάστρο. Το 1462 το κατέλαβαν οι Οθωμανοί, προχώρησαν σε προσθήκες κυρίως σε οχυρωματικούς πύργους. Κατοικήθηκε μέχρι και λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη δεκαετία του ’70 μετατράπηκε σε μνημείο.
7. Φραγκοκάστελλο
Η ιδιαιτερότητα αυτού του κάστρου είναι χαρακτηριστική γιατί δεν απλώνεται σε κάποια ακρόπολη, αλλά παράλληλα με την ομώνυμη παραλία των Σφακίων. Χτίστηκε τον 14ο αιώνα από τους Ενετούς ώστε να προστατεύουν τα παράλια από τις επιδρομές των πειρατών. Λέγεται πως οι Ενετοί έχτιζαν το κάστρο τη μέρα και το βράδυ οι σφακιανοί με μπροστάρηδες τους αδελφούς Πατσούς το γκρέμιζαν, μέχρι που στο τέλος τους εκτέλεσαν και συνέχισαν την οικοδόμησή του. Το κάστρο αυτό έχει μια αιματηρή ιστορία. Το Μάιο του 1828 κατά την ελληνική Επανάσταση ο Μουσταφά Ναϊλή Πασά πολιόρκησε το κάστρο όπου είχε οχυρωθεί ο οπλαρχηγός Χατζήμιχάλης Νταλιάνης μαζί με περίπου 700 άντρες. Ο Ναϊλή Πασάς ανατίναξε το φρούριο. Όσοι δεν σκοτώθηκαν, παραδόθηκαν στον Ναϊλή Πασά. Για στρατηγικούς λόγους όμως, λίγα χρόνια αργότερα, ο ίδιος αναγκάστηκε να το επισκευάσει. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση κάποιες χρονιές προς το τέλος της άνοιξης, τις πρωινές ώρες όπου η υγρασία είναι περισσότερη, παρατηρείται το φαινόμενο γνωστό ως «Δροσουλίτες». Οι «Δροσουλίτες» είναι ανθρωπόμορφες μαυροντυμένες σκιές, οι οποίες περπατάνε ή καβαλάνε άλογα. Λέγεται πως είναι τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών του Χατζημιχάλη Νταλιάνη, που σκοτώθηκαν στη μάχη εναντίον του Μουσταφά Ναϊλή Πασά στις 17 Μαΐου 1828.
8. Κάστρο της Αστυπάλαιας
Στον ψηλότερο λόφο της Χώρας δεσπόζει το κάστρο της Αστυπάλαιας. Χτίστηκε από τους Βενετσιάνους Κουερίνι πάνω σε αρχαία ακρόπολη για να προστατέψει τους κατοίκους από τους πειρατές. Περνά στα χέρια των Τούρκων το 1540. Σε αρκετά σημεία τα τείχη ήταν μεσοτειχία με κατοικίες και τα παράθυρα των κατοικιών έπαιζαν τον ρόλο των πολεμίστρων. Μέχρι τον 19ο αιώνα ήταν ο μοναδικός οικισμός του νησιού. Μετά την απελευθέρωση και την εξάλειψη των πειρατών οι κάτοικοι αρχίζουν να κτίζουν σπίτια εκτός των τειχών. Μετά το 1943 αρχίζει η εγκατάλειψη του και μετά τον ισχυρό σεισμό του 1956 δεν έχει μείνει κανείς. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν ακόμα δυο ναοί, της Παναγιάς του Κάστρου, του 1853, χτισμένος στη θέση του αρχοντικού των Κουϊρίνι αλλά και του Αγίου Γεωργίου του 1790.